4 bài tập mắt cho trẻ nhược thị mà bố mẹ cần biết

Nhược thị (amblyopia) là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các vấn đề về thị lực ở trẻ em. Theo số liệu của NIH, cứ 100 trẻ thì có 3 trẻ bị nhược thị và bệnh thường phát triển trước 2 tuổi. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này mà việc kết hợp các bài tập mắt cùng với các phương pháp điều trị khác sẽ giúp tăng cường cơ mắt và cải thiện triệu chứng. Ở bài viết dưới đây, Eyemiru sẽ tổng hợp một số bài tập mắt phù hợp với trẻ nhược thị mà các bậc phụ huynh có thể tham khảo.

Nhược thị là gì?

Nhược thị là thuật ngữ y học chỉ về tình trạng mắt lười, xảy ra khi có sự bất thường ảnh hưởng đến con đường dẫn truyền thần kinh từ mắt đến não. Cụ thể là một hoặc cả hai mắt (hiếm khi) không phát triển và não bắt đầu “phớt lờ” thông tin từ mắt kém, chỉ tập trung vào mắt khỏe mạnh còn lại. Theo thời gian, não sẽ thiên về mắt khỏe và ngừng nhận tín hiệu thị giác từ mắt yếu hơn. Để có tầm nhìn tối ưu thì não cùng cả hai mắt phải làm việc cùng nhau trong giai đoạn phát triển đầu đời. Việc chẩn đoán nhược thị sớm, lý tưởng nhất là trước 7 tuổi là điều quan trọng để ngăn ngừa thị lực dần trở nên tồi tệ.

Xem thêm: Nhược thị là gì? Có cách nào để ngăn ngừa bệnh nhược thị ở trẻ em không?

Nhược thị còn xảy ra ở cả người lớn

Theo  American Academy of Ophthalmology, có một số loại nhược thị sau:

Nhược thị khúc xạ (refractive amblyopia)

Đây là dạng nhược thị phổ biến nhất, tật khúc xạ xảy ra khi hình dạng của mắt khiến ánh sáng không thể tập trung chính xác và gây ra mờ mắt. Nhược thị khúc xạ được chia làm hai loại là anisometropic và isoametropic. Trong đó anisometropic amblyopia có nghĩa là bạn có một mắt lười, gây ra khi mỗi mắt có một tật khúc xạ riêng. Isoametropic amblyopia đề cập đến tình trạng cả hai mắt đều gặp khó khăn trong việc tập trung và giao tiếp với não. Điều này xảy ra khi tật khúc xạ ở cả hai mắt là khá giống nhau.

Nhược thị lác (strabismic amblyopia)

Loại nhược thị này về cơ bản là mắt lác cộng với mắt lười. Khi một mắt có tình trạng đảo liên tục, não có thể bắt đầu bỏ qua thông tin đến từ mắt này.

Nhược thị thực thể (deprivation amblyopia)

Khi mắt có vấn đề về thể chất ảnh hưởng đến thị lực có thể sẽ gây ra bệnh nhược thị. Đây thường là dạng nghiêm trọng nhất và có khả năng cao dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

Reverse amblyopia

Reverse amblyopia xảy ra khi mắt khỏe bị nhược thị trong quá trình điều trị cho mắt yếu. Thông thường, mắt khỏe sẽ được che lại để buộc mắt yếu hoạt động, từ đó cải thiện tình trạng mắt lười. Tuy nhiên, trong quá trình này cũng có thể xảy ra trường hợp mắt khỏe có vấn đề về thị lực và sau đó não bỏ qua thông tin truyền từ mắt này, dẫn đến reverse amblyopia.

Các bài tập mắt giúp ích cho quá trình cải thiện nhược thị như thế nào?

Nhược thị có thể trở nên trầm trọng hơn theo thời gian nếu không được điều trị kịp thời. Bên cạnh các phương pháp điều trị thông thường, các bài tập mắt cũng sẽ hỗ trợ và cải thiện tình trạng này. Các bài tập mắt sẽ tăng cường cơ mắt, giúp não bộ và mắt yếu phối hợp với nhau hiệu quả hơn trong quá trình truyền nhận thông tin. Chìa khóa ở đây là sự kiên trì cũng như thường xuyên thực hiện các bài tập mắt, hàng ngày hoặc hàng tuần trong nhiều tháng hoặc thậm chí vài năm. Tuy nhiên, cần lưu ý chỉ áp dụng các bài tập mắt khi đã được chẩn đoán là bị nhược thị, nếu không có thể gây ra những vấn đề thị lực khác. Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện các bài tập mắt, phụ huynh nên sử dụng miếng che mắt cho mắt khỏe. Điều này buộc trẻ phải sử dụng mắt yếu hơn để nhìn. Trên thực tế, việc che mắt này có thể được xem là một bài tập khó vì khiến não phải dựa vào mắt yếu để nhận và xử lý thông tin.

Xem thêm: Các bài tập mắt có cải thiện thị lực không

Đừng quên cho trẻ đeo miếng che mắt cho mắt khỏe khi thực hiện các bài tập mắt

Các bài tập mắt cho trẻ bị nhược thị

Tô màu

Tô màu là một trong những hoạt động yêu thích của trẻ em. Vì vậy hãy chọn những quyển sách tô màu theo hình vẽ sẵn để trẻ thực hiện bài tập này. Việc tô màu bên trong các đường kẻ sẵn khi mắt khỏe bị che sẽ tạo điều kiện để mắt yếu tập trung vào các chi tiết và đường ranh giới sao cho không bị lem. Thậm chí tô màu còn là một cách đơn giản và thú vị để hướng dẫn mắt yếu hơn hướng tới việc cải thiện chuyển động, theo dõi và tập trung. Hoạt động này sẽ làm cho việc trị liệu trở nên hấp dẫn hơn so với các bài tập mắt phức tạp và nhàm chán khác. Sách tô màu càng chi tiết thì sẽ càng có cường độ cao đối với trẻ bị nhược thị. Do vậy phụ huynh nên bắt đầu bằng những quyển sách tô màu đơn giản và tăng độ khó từ từ cho trẻ. Đồng thời hãy căn dặn hoặc giám sát để trẻ không tháo miếng che mắt xuống.

Giải câu đố

Các câu đố dưới bất kỳ hình thức nào cũng có thể giúp con mắt yếu của trẻ phát triển hơn khi mắt khỏe được che lại. Hãy thử các câu đố có chữ in nhỏ, mê cung hay những loại khác tùy vào sở thích của trẻ. Những hoạt động đòi hỏi mắt phải chú ý vào từ ngữ, chi tiết hình ảnh, hình dạng chính xác hoặc theo dõi chuyển động qua các khu vực cụ thể (chẳng hạn như khoanh tròn các từ) sẽ buộc mắt yếu của trẻ phải nỗ lực cải thiện khả năng tập trung.

Chơi trò chơi điện tử

Trò chơi điện tử có thể giúp cải thiện thị lực cho mọi người ở mọi lứa tuổi bị nhược thị. Các nghiên cứu về trò chơi điện tử được phát triển đặc biệt dành cho người lớn bị nhược thị đã cho thấy khả năng cải thiện thị lực nhanh chóng. Thậm chí còn tốt hơn nữa, các trò chơi điện tử có sẵn cũng mang đến lợi ích tương tự, chỉ cần phụ huynh chọn trò chơi phù hợp với trẻ. Đồng thời đừng quên kiểm soát thời gian chơi mỗi ngày để tránh gây ra những ảnh hưởng tiêu cực khác.

Luyện tập lấy nét và theo dõi

Các bài tập mắt tiêu chuẩn là cách truyền thống để cải thiện sự chuyển động và phối hợp của cơ mắt. Cho trẻ thực hiện những hoạt động này để mắt yếu hơn tăng cường chuyển động và tập trung. Một số bài tập đơn giản mà trẻ có thể thực hiện như:

- Thay đổi điểm lấy nét từ vật ở gần sang ở xa và ngược lại: bạn có thể để trẻ chọn bất kỳ điểm tập trung là gì. Bắt đầu từ việc tập trung mắt yếu vào vật ở gần như bàn tay của bạn, sau đó hướng dẫn trẻ nhìn lên và nhìn vào vật gì đó ở xa hơn như lọ hoa, quyển sách và đợi để thấy rõ nét của chúng. Tiếp đến là nhìn lại bàn tay bạn. Lặp lại quá trình này vài lần trong ngày để tập cho mắt quen dần và tập trung lấy nét tốt hơn.

- Luyện tập chuyển động của mắt: dùng mắt yếu vẽ hình số 8 hoặc bắt đầu di chuyển mắt lên xuống, từ bên này sang bên kia và xung quanh theo cả chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ. Điều này sẽ giúp mắt cải thiện khả năng chuyển động cũng như theo dõi.

- Tập trung vào đối tượng: hướng dẫn trẻ giữ sự tập trung cố định bằng mắt yếu vào một vật cụ thể và quan sát kỹ lưỡng chúng ở từng chi tiết, đặc điểm.

- Thực hiện các bài tập về mắt bằng video trên Youtube: có thể nói Youtube là kho tàng các video bài tập mắt dành cho mắt lười để bạn lựa chọn và giúp trẻ thực hiện nhằn theo dõi chuyển động, tập trung vào hình ảnh cũng như nhận dạng các mẫu.

Xem thêm: 9 tips bảo vệ đôi mắt cho trẻ mà bố mẹ không thể không biết

Nên giúp trẻ kiên trì thực hiện các bài tập mắt thường xuyên

Để có hiệu quả trong việc điều trị nhược thị cũng như cải thiện thị lực, bạn hãy cho trẻ thực hiện các bài tập mắt thường xuyên kết hợp phương pháp điều trị được bác sĩ khuyến nghị. Với những thông tin trên, hy vọng bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích về cách điều trị nhược thị ở trẻ em. Để tìm hiểu thêm các chủ đề về sức khỏe mắt khác, hãy theo dõi thuốc nhỏ mắt Eyemiru ngay nhé!

Tài liệu tham khảo: draxe-com, healthline.com