Uống dầu cá có tốt cho mắt không?

Dầu cá là chất béo được chiết xuất từ các loại cá giàu axit béo omega-3 như cá hồi, cá trích, cá mòi… Và thường được sử dụng dưới dạng viên uống hoặc chất lỏng để bổ sung omega-3 vào chế độ ăn hàng ngày. Omega-3 có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, đặc biệt là cải thiện thị lực mắt. Tuy nhiên bạn đã hiểu hết về omega-3, tác dụng của omega-3 là gì và uống dầu cá có tốt cho mắt không? Hãy cùng Eyemiru khám phá về chủ đề này qua bài viết sau.

Omega-3 là gì, có lợi ích gì đối với sức khỏe?

Omega-3 là một loại axit béo không no, được gọi là "omega" do có một liên kết hóa học đặc biệt tại vị trí thứ ba từ đầu của chuỗi carbon trong phân tử axit béo. Có ba loại chính của omega-3 được tìm thấy trong thức ăn là:

- ALA (axit alpha-linolenic): đây là loại omega-3 chính được tìm thấy trong các nguồn thực vật như hạt lanh, hạt bơ và các loại hạt khác. Cơ thể con người không tự sản sinh ALA nên chúng ta cần lấy bổ sung từ các loại thực phẩm hàng ngày.

- EPA (axit eicosapentaenoic): EPA là một loại omega-3 chính được tìm thấy trong cá, đặc biệt là cá biển như cá hồi. EPA có ảnh hưởng đáng kể đối với sức khỏe của não và hệ thống tuần hoàn máu.

- DHA (axit docosahexaenoic): DHA là một loại omega-3 khác được tìm thấy chủ yếu trong cá biển. DHA có vai trò quan trọng trong sự phát triển của não, đặc biệt là ở trẻ em và thai nhi.

Omega-3 rất quan trọng để cơ thể hoạt động bình thường

Omega-3 rất quan trọng đối với sức khỏe, không có chất béo cơ thể không thể hoạt động bình thường. Tế bào, cơ, dây thần kinh và các cơ quan cần axit béo để vận hành. Các hợp chất giống hormone giúp điều chỉnh huyết áp, nhịp tim và đông máu cũng dựa vào axit béo. Theo Viện Y tế Quốc Gia Hoa Kỳ cho thấy omega-3 có tác động tích cực đến các tình trạng như:

- Bệnh tim và mạch máu.

- Chứng mất trí nhớ.

- Bệnh Alzheimer.

- Ngăn ngừa ung thư.

- Viêm khớp dạng thấp.

- Sự phát triển của trẻ sơ sinh.

Ngoài ra, nếu không có chất béo tốt như omega-3 trong chế độ ăn uống, sức khỏe mắt của bạn cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Xem thêm: Khám phá lợi ích của vitamin và khoáng chất đối với thị lực mắt

Lợi ích của omega-3 đối với sức khỏe mắt

Ở người trưởng thành, các nghiên cứu cho thấy axit béo omega-3 có thể bảo vệ mắt khỏi các bệnh như thoái hóa điểm vàng, hội chứng khô mắt, bệnh tăng nhãn áp. Trong 3 dạng của omega-3, đôi mắt cần nhiều EPA và DHA.

Omega-3 và bệnh thoái hóa điểm vàng

Trong một nghiên cứu, những người tham gia ăn cá có dầu (nguồn cung cấp DHA và EPA) ít nhất một lần mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng thể ướt chỉ bằng một nửa so với những người ăn cá ít hơn.

Một nghiên cứu khác của Viện Mắt Quốc gia Hoa Kỳ sử dụng dữ liệu từ Age-Related Eye Disease Study (AREDS) cho thấy những người tham gia khảo sát có hàm lượng axit béo omega-3 cao nhất trong chế độ ăn uống có nguy cơ phát triển điểm vàng ở mắt thấp hơn so với những người cùng lứa tuổi. Vào năm 2013, Viện này đã công bố kết quả tiếp theo của AREDS đó là những người tham gia bổ sung chế độ ăn uống 1.000mg omega-3 mỗi ngày (350mg DHA, 650 EPA) không có thấy nguy cơ thoái hóa điểm vàng trong 5 năm.

Những kết quả này cho thấy omega-3 có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác. Đặc biệt là khi bổ sung chúng từ thực phẩm ăn uống hàng ngày thay vì thực phẩm chức năng. Ngoài ra, một chế độ ăn uống lành mạnh chứa nhiều omega-3 cùng với các chất dinh dưỡng quan trọng khác trong thời gian dài có khả năng bảo vệ sức khỏe tốt hơn so với việc bổ sung dinh dưỡng từ nguồn khác trong 5 năm.

Xem thêm: Làm thế nào để cải thiện thị lực mắt khi già đi?

Thoái hóa điểm vàng là tình trạng gây mất thị lực dần dần ở trung tâm tầm nhìn

Omega-3 có tác động như thế nào đến hội chứng khô mắt?

Axit béo omega-3, đặc biệt là EPA và DHA có thể giữ ẩm cho mắt và giảm viêm nhiễm. Đây là hai yếu tố quan trọng trong việc giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng khô mắt:

- Giữ ẩm cho mắt: omega-3 giúp duy trì sự linh hoạt của màng tế bào mắt và giữ cho nước mắt dày hơn, giảm nguy cơ bị mắt khô và cảm giác đau rát.

- Giảm viêm nhiễm: một số nghiên cứu chỉ ra rằng omega-3 có thể giảm viêm nhiễm, các triệu chứng đỏ, sưng và đau do hội chứng khô mắt gây ra.

Omega-3 làm giảm nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp

Các axit béo thiết yếu cũng có thể giúp chất lỏng bên trong mắt thoát ra ngoài đúng cách và giảm nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Điều này xảy ra khi áp lực bên trong mắt quá cao.

Trong một nghiên cứu, chuột được cho ăn kết hợp dầu cây rum, hạt lanh và cá  ngừ. Tất cả đều có hàm lượng omega-3 cao. Kết quả cho thấy chế độ ăn uống giúp điều chỉnh dòng của chất lỏng bên trong mắt - một phần quan trọng trong việc ngăn ngừa áp lực mắt cao. Điều thú vị là kết quả ở những con chuột chỉ được cho ăn dầu cây rum (có hàm lượng ALA cao nhưng không có EPA hoặc DHA) gần như không khả quan bằng ở những con chuột được ăn kết hợp EPA, DHA và ALA.

Omega-3 và sự phát triển thị giác ở trẻ sơ sinh

Theo phân tích của tạp chí Pediatrics về những nghiên cứu được thực hiện bởi Harvard School of Public Health, các tác giả nhận thấy rằng trẻ sinh non khỏe mạnh được nuôi bằng sữa công thức DHA sẽ có thị lực tốt hơn đáng kể ở thời điểm 2 và 4 tháng so với trẻ sinh non được nuôi bằng sữa công thức không bổ sung omega-3.

Lượng DHA và các omega-3 khác trong chế độ ăn uống của phụ nữ mang thai cũng có vai trò quan trọng trong sự phát triển thị lực bình thường của trẻ sơ sinh.

Xem thêm: Có nên chăm sóc mắt em bé với nước nhỏ mắt chất lượng cao không?

Nên bổ sung các thực phẩm giàu omega-3 vào chế độ ăn hàng ngày

Các loại thực phẩm giàu omega-3

Cả axit béo omega-3 và omega-6 đều đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, nhưng quan trọng là phải giữ mức cân bằng cho cả 2. Omega-6 là một nhóm các axit béo không no có cấu trúc hóa học chứa một liên kết đặc biệt tại vị trí thứ 6 từ đầu chuỗi carbon trong phân tử axit béo. Chúng thường được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm các dạng dầu thực vật, thịt gia cầm và thịt bò. Omega-6 là một phần quan trọng của chế độ ăn uống, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều omega-6 so với omega-3 có thể gây ra sự mất cân bằng axit béo, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như viêm nhiễm và bệnh tim mạch. Theo các chuyên gia, tỷ lệ omega-6 và omega-3 trong chế độ ăn uống lành mạnh nên ở mức 4/1 hoặc thấp hơn.

Một trong những bước tốt nhất để cải thiện chế độ ăn uống là ăn nhiều thực phẩm giàu omega-3 và ít thực phẩm omega-6 hơn. Các thực phẩm chứa nhiều omega-3 như:

- Các loại cá như cá hồi, cá thu, cá ngừ trắng, cá trích…

- Hạt lanh, dầu hạt lanh.

- Quả óc chó.

- Hạt chia.

- Đậu nành, dầu đậu nành.

Để giảm lượng omega-6 nên tránh tiêu thụ các thực phẩm chiên và chế biến sẵn. Nhiều loại dầu ăn có hàm lượng axit béo omega-6 rất cao như dầu hướng dương. Nhiệt độ nấu cao cũng tạo ra các axit béo “xấu”.

Có nên uống dầu cá để bổ sung omega-3 tốt cho mắt không?

Nếu bạn không thích ăn cá, có thể bổ sung thêm dầu cá vào chế độ ăn uống của mình. Tuy nhiên việc uống một viên dầu cá có thực sự mang lại hiệu quả như một khẩu phần cá hồi tươi không? Theo Tiến sĩ Howard LeWine của Harvard Health Publishing, điều này thật khó xác thực và tùy thuộc vào từng người. Tuy nhiên chúng ta đều biết ngoài việc bổ sung omega-3, ăn cá còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất tự nhiên khác như vitamin D, canxi, kẽm, sắt, magie… Do đó, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc uống dầu cá để mang lại hiệu quả tốt và tránh những tác dụng phụ tiềm ẩn khác.

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dầu cá để bổ sung omega-3

Có thể thấy cách để có sức khỏe mắt và sức khỏe tổng thể tốt hơn là có một chế độ ăn uống lành mạnh từ các loại thức ăn tự nhiên. Bắt đầu từ một số thay đổi đơn giản như thay thế dầu ăn có nhiều omega-6 bằng dầu oliu, ăn nhiều rau quả trái cây, tránh thực phẩm chiên, chế biến sẵn và hạn chế tiêu thụ thịt đỏ. Eyemiru chúc bạn đọc sẽ trải nghiệm một cuộc sống có sức khỏe dồi dào và thị lực tốt hơn từ việc lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh này.